Muzej Kozare Prijedor

Muzej Kozare je započeo kao inicijativa 1952, a zvanično je otvoren 1954. godine — sa misijom da očuva uspomene na Kozaračku epopeju i NOB. Tokom sedam decenija promenio je čak sedam lokacija, a od 1984. radi u rekonstruisanom objektu bivše Komunalne škole.

Zbirke koje pričaju priču

Arheološka zbirka obuhvata predmete iz paleolita, antike i srednjeg vijeka — uključuju keramiku, alat, dva grčko-rimska šljema, te ritualne žrtvenice sa lokaliteta kod Prijedora.

Etnološka postavka donosi primerke tradicionalne nošnje svih glavnih etničkih zajednica regiona (srpske, bošnjačke, hrvatske), uz alate, panele i svakodnevne predmete sela i grada.

Istorijska zbirka posvećena je periodu NOB-a (1941–1945), sa uniformama, dokumentima, fotografijama i oružjem iz narodnooslobodilačke borbe.

Umetnička zbirka broji preko 700 dela od više od 100 autora (42 iz Prijedora), među kojima su slikari poput Sretena Stojanovića, Dragutina Mitrinovića, Boška Miljuša i dr.

Spomen-kuća porodice Stojanović

U okviru muzeja nalazi se i restaurisana Spomen-kuća porodice Stojanović — mjesta gdje se čuvaju autobiografski predmeti i dokumenti o Mladenu Stojanoviću, narodnom heroju i simbolu otpora na Kozari.

Muzejska biblioteka

Od osnivanja 1954. godine postoji i muzejska biblioteka sa preko 5.000 naslova (monografija, periodike, stare i rijetke knjige), uključujući legate porodice Stojanović i Boška Baškota. Biblioteka je otvorena i dostupna građanima, te služi i stručnom osoblju za istraživanja.

Događaji i programi

Muzej održava mjesečno jednu tematsku izložbu, a do sada je realizovano više od 150 izložbi, uključujući retrospektive Mitrinovića i Stojanovića.

Nedavno je u okviru Prijedorskog ljeta 2025 otvorena izložba „Banjaluka 1941–1945: mjesta stradanja i otpora“, sa arhivskom građom i mapama iz tog perioda.

U 2024. godini predstavljen ciklus izložbi kao što su „Umjetnost van okvira“ Željke Paić i 5. međunarodno bijenale radova na papiru.

Za posjetioce: šta očekivati

Sveobuhvatno putovanje kroz vrijeme — od praistorije, etnografije, kulturne i ratne istorije preko umetnosti lokalnih autora.

Interaktivno učenje — radionice, vođene ture i prilika da se lične priče kao što je kuća Stojanovića povežu sa širim istorijskim kontekstom.

Kultura svjedočanstva — prostor gdje istorija nije mrtva, već se pamti kroz artefakte, izložbe i narative zajednice.

Umjetnički dijalog — izložbe savremenih autora i lokalne likovne scene koja dopunjuje istorijsku nit.

Biblioteka kao resurs — profesionalna biblioteka sa stručnim knjigama dostupna javnosti i istraživačima.

Muzej Kozare se nalazi u ulici Nikole Pašića bb u samom centru Prijedora. Zgrada nekadašnje Komunalne škole pruža tradicionalan ambijent, sa pratećim dvorištem i lapidariumom gde su rimski nadgrobni spomenici izloženi na otvorenom prostoru.

Muzej Kozare predstavlja ključnu instituciju za razumevanje kulturnog i istorijskog identiteta ovog regiona. Bogatstvo zbirki — arheoloških, etnografskih, istorijskih i umjetničkih — u kombinaciji sa živopisnim događajima i edukativnim pristupom, učinili su ga nezaobilaznom destinacijom za ljubitelje istorije, umetnosti i lokalne kulturne tradicije.

JU Matični muzej Kozare

Nikole Pašića bb, 79101 Prijedor

Tel: 052/211-334

Email: maticnimuzejkozare@gmail.com